De zwarte specht is een geheimzinnige bosvogel met een teruggetrokken levenswijze.

Zo biedt de zwarte specht holten voor bosuilen, boommarters en vele andere soorten.

Ze zijn schuw en vliegen snel weg zodra ze een mens waarnemen, of blijven uit het zicht aan de andere kant van de boom.

De roffel van de zwarte specht is langzamer, langer en zwaarder dan de grote bonte specht, als een mitrailleur.

De Zwarte specht is de grootste Europese spechtensoort.

Het is een volledig zwarte vogel met een ivoorkleurige snavel en witte ogen.

Het mannetje heeft een volledige rode kruin, het vrouwtje een rode achterkruin.

De vlucht is flappend en vrij onhandig, met omhoog gehouden kop en voornamelijk neerwaartse slagen van de brede, afgeronde vleugels. In tegenstelling tot de andere spechten is de vlucht van de Zwarte specht in rechte lijn en niet zozeer golvend.

De soort is zeer luidruchtig zowel in vlucht als in zit, zingend, roepend of hamerend. 

De Zwarte specht is een standvogel die jarenlang gebruik maakt van dezelfde broed- en slaapholte en die slechts korte zwerfbewegingen maakt na het broedseizoen.

In Vlaanderen is de soort te vinden in alle bosgebieden, vooral in de oostelijke provincies maar met een geleidelijke uitbreiding naar het westen, tot zelfs in de kuststreek. Het zwaartepunt van de verspreiding ligt in de Kempen.

In de Gerheserbossen wonen er verschillende paartjes .